Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc đã đề xuất cần thiết lập giá trần cho nhà ở xã hội, bất kể liệu nó được đầu tư bởi Nhà nước hay doanh nghiệp. Ông cho rằng cả hai trường hợp đều cần “Nhà nước duyệt giá” và áp đặt quy định giới hạn giá bán.
Ông Phớc phân tích rằng hiện tại, nhà ở xã hội được đầu tư bởi Nhà nước hoặc doanh nghiệp. Trong trường hợp dự án nhà ở xã hội do Nhà nước đầu tư, tức là sử dụng nguồn vốn từ ngân sách, ông đề nghị luật cần chỉ rõ UBND tỉnh, thành phố có quyền giao chủ đầu tư và “quy định giá bán và giá thuê”.
Ông nói: “Đất nhà ở xã hội không thu tiền, đương nhiên khi Nhà nước đầu tư thì phải quy định giá bán cho các đối tượng mua nhà ở xã hội”.
Với trường hợp doanh nghiệp đầu tư nhà ở xã hội, ông Phớc cho rằng cũng cần sự duyệt giá từ Nhà nước. Ông phân tích rằng doanh nghiệp bỏ vốn đầu tư, nhưng đất lại được Nhà nước giao mà không thu tiền sử dụng đất. Do đó, Nhà nước cần kiểm soát giá bán tối đa. Như vậy, nhà ở xã hội chỉ được bán hoặc cho thuê cho đúng đối tượng mà không rơi vào “kênh” nhà ở thương mại.
Ông nói: “Nhà nước phải quyết giá với nhà ở xã hội. Đối với dự án do Nhà nước đầu tư, phải bán với giá đúng, còn đối với doanh nghiệp bỏ vốn, phải quy định giá tối đa, tức là giá trần. Khi bán với giá trần, doanh nghiệp sẽ tiết kiệm hơn và có lợi nhuận”.
Ông Nguyễn Tuấn Thịnh, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế xã hội Hà Nội, nhận xét rằng giá nhà ở xã hội hiện tại vẫn chưa được thống nhất theo Luật Giá. Theo ông Thịnh, luật này quy định rằng nhà ở xã hội không sử dụng vốn Nhà nước hoặc đầu tư từ tư nhân vẫn thuộc phạm vi định giá của Nhà nước.
Ông cũng đề xuất cơ quan soạn thảo nên nghiên cứu lại để đảm bảo sự phù hợp giữa hai luật với nhau.
Theo dự thảo luật, giá bán nhà ở xã hội sẽ được xác định dựa trên việc tính đủ các chi phí để thu hồi vốn đầu tư xây dựng nhà ở và các chi phí hợp lý của doanh nghiệp, bao gồm chi phí tổ chức bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp và các chi phí khác.
Quy định này đã nhận được sự tán thành từ đa số ý kiến trong cơ quan thẩm tra – Ủy ban Pháp luật của Quốc hội. Tuy nhiên, cơ quan này cho rằng cần làm rõ các nguyên tắc, điều kiện để xem xét chi phí có thể coi là hợp lý khi tính vào giá bán. Việc này nhằm kiểm soát chặt giá bán, giá thuê và giá thuê mua nhà ở xã hội, đồng thời đảm bảo sự cân nhắc lợi ích giữa Nhà nước, nhà đầu tư và người dân.
Hiện tại, theo quy định hiện hành, các doanh nghiệp tham gia đầu tư nhà ở xã hội được hưởng một số chính sách ưu đãi về vốn vay, nhưng giá bán vẫn phải được cơ quan quản lý phê duyệt, với mức lợi nhuận tối đa là 10%. Tuy nhiên, hiện chưa có quy định về giá trần nhà ở xã hội.
Quốc hội dự kiến sẽ thảo luận về Luật Nhà ở (sửa đổi) vào ngày 19/6.
